Tôn Giáo
H½n 50% ng߶i Vi®t sùng bái ðÕo Ph§t. 6.5% khác theo ðÕo Thiên Chúa Giáo. Ngoài ra còn có các ðÕo khác nhß: H°i Giáo, n е Giáo, Tin Lành ho£c nhæng thành viên cüa t± hþp tín ngßÞng nhß là ðÕo Cao Ðài và ðÕo Hòa Häo. ÐÕo th¶ linh v§t và các triªt lí s¯ng cüa ðÕo Lão và ðÕo Kh±ng ðã ðßþc kªt hþp thành mµt tôn giáo truy«n th¯ng cüa ng߶i Vi®t Nam.
Ph§t Giáo là mµt tôn
giáo chính cüa ng߶I Vi®t Nam. Vào nhæng nåm ð¥u cüa thª kï thÑ hai sau
Công Nguyên, Hà Nµi là trung tâm cüa Ph§t Giáo. Trong quá khÑ, nhi«u ng߶i
ðã ði tu ð¬ h¥u mu¯n ðßþc cÑu r²i linh h°n. Mµt vài ng߶i thì nghî
r¢ng ðó là con ð߶ng duy nh¤t ð¬ làm cho vi®c h÷c v¤n và xã hµi ngày
càng tång tiªn. Còn mµt s¯ ng߶i khác thì cho r¢ng ðó là cách ð¬ tr¯n
thuª và tránh ðßþc nghîa vø quân sñ.
Kh±ng Giáo xu¤t
hi®n · Vi®t Nam h½n 2000 nåm. Ðó không phäi là mµt tôn giáo mà th§t ra
Kh±ng giáo là mµt triªt lí s¯ng. Kh±ng TØ là mµt th¥y giáo và là mµt nhà
hi«n triªt s¯ng · Trung Qu¯c su¯t th¶i kì nµI chiªn. Ông ¤y ðã thiªt l§p
ra cách thÑc s¯ng cho t¤t cä các công dân trong nß¾c. Trong ðó, hoàng ðª
có trách nhi®m n£ng n« nh¤t. Dân chúng ðßþc an bình hay không là do sñ
th¯ng tr¸ cüa v¸ hoàng 𪠤y. Kh±ng TØ tin r¢ng nªu mµt v¸ vua cai tr¸
ð¤t nß¾c khôn ngoan và không có sñ tham nhûng thì vi®c qu¯c gia ðÕi sñ s¨
ðßþc tiªn hành mµt cách trôi chäy.
Tam
Giáo: Nhi«u ng߶i Vi®t Nam ðã liên kªt ðÑc tin cüa ðÕo Ph§t
cùng v¾i nhæng triªt lí s¯ng cüa Kh±ng giáo và Lão giáo thành mµt tôn giáo
g÷i là Tam Giáo. Không gi¯ng nhß H°i giáo và Thiên Chúa Giáo, Ph§t Giáo,
Kh±ng Giáo, và Lão Giáo ch¤p nh§n nhæng quan ni®m và triªt lí cüa các tôn
giáo khác. Ph§t giáo ch¤p nh§n có sñ t°n tÕi cüa nhi«u v¸ Ph§t; Lão giáo
dña trên truy«n th¯ng cüa sñ không tuân theo và hþp thành mµt t± chÑc th¶
phßþng nhi«u v¸ th¥n linh bao g°m nhæng v¸ linh hß¾ng và nhæng linh h°n cüa
nhæng v¸ thü lînh n±i tiªng; Kh±ng giáo tôn tr÷ng t¤t cä nhæng hình thÑc
cüa vi®c h÷c và tán thành các vi®c th¶ phßþng t± tiên.
ÐÕo
th¶ các linh v§t: Vi®t Nam, mµt vài ng߶i tin vào các v§t
th¬ s¯ng ho£c nhæng v§t vô tri vô giác. Và nó ðã tr· thành mµt tôn giáo.
Nåm ngàn nåm trß¾c, ng߶I Vi®t Nam tin r¢ng thª gi¾i có sñ t°n tÕi cüa
th¥n linh v¾i nhæng linh h°n nhân t× hay tµi l²i. Nhæng linh h°n này · kh¡p
m÷i n½i. Cây c¯i, ng÷n núi, ho£c dòng sông ð«u có linh h°n ho£c có linh
h°n ng× tr¸ trong ðó. Mµt ði«u quan tr÷ng là không ðßþc nói ðªn tên cüa
nhæng v¸ th¥n ðó nªu không thì ng߶i nói s¨ g£p ði«u không may. Nhæng con
v§t nguy hi¬m nhß c÷p, voi, cá s¤u cûng ðßþc xem nhß th¥n linh. Vì v§y, khi
có chuy®n liên quan ðªn nhæng v¸ th¥n ðó, không mµt ai ðßþc phép g÷i tên
cüa nhßng v¸ th¥n ðó nhßng phäi g÷i là th¥n ð¬ bi¬u hi®n lòng tôn kính
cüa mình.
Sñ
xu¤t hi®n cüa Thiên Chúa Giáo: Thiên Chúa Giáo ðßþc truy«n
ðªn Vi®t Nam vào thª kï 16 và 17 b·I Portuguese, ng߶i Pháp, và nhà truy«n
giáo M. Vi®t Nam tr· thành nß¾c có ng߶i theo ðÕo Thiên Chúa Giáo ðÑng
thÑ hai · Châu Á sau Philipin (5 tri®u ng߶i). Nhà th¶ Công Giáo ðßþc xây
dñng kh¡p n½i · Vi®t Nam. M£c dù vào th¶i kì th¯ng tr¸ cüa Vi®t Minh,
700.000 ng߶i Công Giáo sþ sñ ngßþc ðãi tôn giáo nên ðã tr¯n khöi mi«n
Nam Vi®t Nam. Su¯t nåm 1970, di®n tích ð¤t cüa nhà th¶ ðßþc hoàn trä lÕi.
Cao Ðài và Hòa Häo: Cao
Ðài ðßþc b¡t ð¥u vào nåm 1926 và ðÕo Hòa Häo ðßþc biªt ðªn vào nåm
1939. Hai ðÕo này t°n tÕi su¯t th¶i kì giành ðµc l§p cüa Vi®t Nam. T× nåm
1940 ðªn 1959, Cao Ðài và Hòa Häo b¸ ðàn áp b·i t±ng th¯ng Ngô Ðình
Di®m. Hòa Häo là lñc lßþng quân ðµi hùng mÕnh nh¤t · khu vñc sông Mekong.
Cao Ðài là trþ tá ð¡c lñc và ðßþc Nh§t üng hµ vào nåm 1940 và ð¤u
tranh ch¯ng lÕi b÷n thñc dân Pháp. Hòa Häo ðßþc miêu tä nhß sñ cäi cách
cüa ðÕo Ph§t và ðßþc ð£t trên n«n täng lòng tin cüa con ng߶i h½n là
nhæng l nghi r߶m rà. Có khoäng 1.5 tri®u ng߶I theo ðÕo này.