L¸ch sØ

Read This In English

     N«n vån minh s¾m nh¤t cüa ng߶i Vi®t Nam ðßþc biªt vào th¶i kì ð° ðá. Khoäng 300.000 nåm trß¾c Công Nguyên, nhæng ng߶i di cß t× Nam Trung Qu¯c và Ðông Indochina ðªn ð¸nh cß · thung lûng sông Ðen tÕi Ðông S½n, bây gi¶ là Tây Nam Hà Nµi. Vào 3000 nåm trß¾c Công Nguyên, ng߶i LÕc Vi®t ðã chuy¬n sang th¶i kì ð° ð°ng. Cµng ð°ng ngày càng m· rµng v« phía Nam và ð¸nh cß · lßu vñc sông H°ng và nhæng vùng khác cüa Vi®t Nam.

     Träi qua nhi«u giai ðoÕn l¸ch sØ, dân tµc Vi®t Nam ðã anh dûng ch¯ng lÕi nhæng l¥n xâm lßþc cüa Trung Qu¯c, Champa, Kh¶-me. Lãnh th± Vi®t Nam ngày nay có mµt ph¥n cüa Campuchia.

    Nåm 1859, Vi®t Nam b¸ cai tr¸ b·i b÷n thñc dân Pháp g¥n mµt thª kï. Cuµc ð¤u tranh giäi phóng dân tµc ðßþc kéo dài su¯t mµt th¶i gian dài. Cuµc kháng chiªn ch¯ng Pháp(1946-1954) và cuµc chiªn tranh ðçm máu (1964-1975)

    Tri«u ðÕi Vån Lang: T± tiên cüa ng߶I Vi®t truy«n lÕi r¢ng có mµt ng߶i ðàn ông phi th߶ng n÷ ðã dùng quy«n phép siêu nhiên cüa mình ð¬ cai tr¸ nhæng ng߶i s¯ng · thung lûng. Ông ¤y ðã sáng l§p nên tri«u ðÕi Vån Lang · Vi®t Nam ngày nay. Ông ðã dÕy cho dân Vi®t các bi®n pháp canh nông. G¥n ðây, có giä thuyªt cho r¢ng nhæng tri«u ðÕi các vua Hùng chï là nhæng tri«u ðÕi cüa th¥n thoÕi. Tuy nhiên, theo nhæng tài li®u cüa các nhà khäo c± h÷c ðã cho th¤y r¢ng Vua LÕc Long là có th§t _ · mµt vùng B¡c Vi®t Nam và ðßþc biªt nhß Vån Lang.

    Vào thª kï thÑ ba trß¾c Công Nguyên, tri«u ðÕi Vån Lang b¸ l§t ð± b·i vua Thúc láng gi«ng. Vào tri«u ðÕi cüa vua Thúc, nhà vua ra l®nh xây thành C± Loa. Träi qua nhi«u thª kï, thành C± Loa liên tøc b¸ t¤n công b·i nhi«u b÷n gi£c ngoÕi xâm. Và kªt quä là mi«n B¡c Vi®t Nam b¸ Trung Qu¯c cai tr¸ vào nåm 111 trß¾c Công Nguyên.

    Änh hß·ng cüa Trung Qu¯c: Su¯t mµt th¶i gian dài ðô hµ, nhæng phong tøc t§p quán cüa Trung Qu¯c ðã änh hß·ng ðªn ng߶i Vi®t Nam. Ng߶i Vi®t Nam ðã sØ døng kî thu§t ð¡p ðê cüa Trung Qu¯c ð¬ ngån lû løt và ði«u khi¬n vi®c tß¾i tiêu cho hþp lí, canh nông, chån nuôi gia súc. Kiªn thÑc v« khoa h÷c, y h÷c, giáo døc, tôn giáo, và triªt lí cüa ðÕo Kh±ng cûng änh hß·ng ðªn ð¶i s¯ng cüa ng߶i Vi®t. Và nhæng änh hß·ng ðó kéo dài ðªn ngày nay.

     Th¶i vàng son: T× thª kï thÑ 10 ðªn giæa thª kï 20, träi qua 11 tri«u ðÕi, Vi®t Nam vçn là mµt nß¾c ðµc l§p. Nhæng trang sØ ðã ghi chép lÕi nhæng chiªn th¡ng vë vang cüa dân ta v¾i các nß¾c láng gi«ng nhß Chàm, Kh¶-me, Trung Qu¯c.

    Vào 1400 sau Công Nguyên, Vi®t Nam b¸ Trung Qu¯c ðánh bÕi do công cüa H° Quí Ly. Vi®t Nam lÕi mµt l¥n næa b¸ Trung Qu¯c b¯c lµt sÑc ng߶i sÑc cüa.

    Thñc dân Pháp: Vi®c chiªm Vi®t Nam làm thuµc ð¸a cüa Pháp ðßþc chia làm hai giai ðoÕn. Giæa 1859 và 1862, Pháp chiªm giæ Sài Gòn và lßu vñc sông Mê-kông. Nåm 1883, chúng thôn tín Hà Nµi và kinh ðô cüa vua T¯ng.

    Trong nhæng nåm ð¥u th¯ng tr¸, Pháp dùng chính sách ngu dân nh¢m làm thay ð±i xã hµi, chính tr¸, kinh tª Vi®t Nam. Nhæng quan lÕi cüa Vi®t Nam b¸ buµc phäi báo cáo t¤t cä các thuª mu¯i, thu¯c phi®n, rßþu và ð¤t ðªn cho chính phü Pháp.

     Trong nhæng nåm ð¥u cüa thª kï 20 có nhi«u hµi ng߶i yêu nß¾c ðßþc hình thành. Quang Phúc Hµi là nhóm ng߶i yêu nß¾c ð¥u tiên ðßþc thành l§p nåm 1918 do cø Phan Bµi Châu. Sau vài l¥n t± chÑc kh·i nghîa, cø Phan cùng v¾i mµt s¯ thành viên khác b¸ b¡t bö tù. Vào nåm 1920, nhæng nhà yêu nß¾c ðßa mµt bän kháng cáo ðòi hiªn pháp cho Vi®t Nam. Bän kháng cáo này ðã b¸ bác bö.

    Su¯t chiªn tranh thª gi¾i thÑ hai, khi Nh§t xâm lßþc, Vi®t Nam ðã kh·i nghîa ch¯ng lÕi gi£c Nh§t ngoÕi xâm. Nåm 1945, nh¶ chiªn th¡ng cüa các nß¾c аng Minh, Nh§t tuyên b¯ Vi®t Nam ðµc l§p và trao quy«n th¯ng tr¸ cho vua Bäo ÐÕi.

    M£c dù b¸ phän ð¯i quyªt li®t cüa nhæng nhà Vi®t Nam yêu nß¾c, Pháp ðã tr· lÕi xâm lßþc Vi®t Nam sau chiªn tranh thª gi¾I l¥n II.